Kto kogo zjada? Łańcuchy i sieci pokarmowe.

Koordynator: dr Kacper Pyrzanowski (Katedra Ekologii i Zoologii Kręgowców)

Podczas zajęć poznasz, czym są łańcuchy i sieci troficzne oraz jakie zależności pokarmowe łączą organizmy w przyrodzie. Dowiesz się, jak wygląda przepływ energii między producentami, konsumentami i destruentami w różnych ekosystemach – leśnym, wodnym i łąkowym. Zajęcia będą miały charakter interaktywny, pracując w grupach, stworzysz własne modele sieci troficznych. Wspólnie zastanowimy się, co się dzieje, gdy z ekosystemu znika jeden z gatunków i jak takie zmiany wpływają na całą sieć powiązań.

Kto to mówi? Tajemnice głosów zwierząt.

Koordynator: dr hab. Grzegorz Zięba (Katedra Ekologii i Zoologii Kręgowców)

Podczas warsztatów uczestnicy poznają fascynujący świat dźwięków wydawanych przez zwierzęta – nie tylko te dobrze znane, jak ptaki czy żaby, ale także mniej oczywiste, np. ryby czy owady. Zajęcia pokażą, że w przyrodzie odgłosy pełnią różne funkcje: mogą służyć do przyciągania partnera, odstraszania rywali, ostrzegania przed niebezpieczeństwem czy utrzymywania kontaktu w grupie. Uczestnicy będą mieli okazję wysłuchać nagrań różnych gatunków i spróbować odgadnąć, kto jest ich autorem. Wspólnie zastanowią się też, w jakich sytuacjach i po co zwierzęta się odzywają. Warsztaty mają na celu rozwijanie uważności, wyobraźni oraz zrozumienia komunikacji w świecie zwierząt.

Mikroskopijni twórcy smaku.

Koordynator: dr Iwona Kwil (Katedra Biologii Bakterii)

Czy wiesz, że w każdym łyku kefiru, kromce chleba na zakwasie czy kawałku sera pleśniowego kryje się niewidzialny świat pełen mikroorganizmów? To one nadają smak kiszonkom, aromat kiełbasie dojrzewającej, lekkość ciastu drożdżowemu i charakter żurkowi. Podczas warsztatu odkryjemy sekrety bakterii kwasu mlekowego, drożdży i pleśni, które od wieków towarzyszą człowiekowi w tworzeniu niezwykłych produktów spożywczych. Uczestnicy poznają mikrobiologię od kuchni – dosłownie i w przenośni – dowiadując się, jak niewidzialni pomocnicy zmieniają zwykłe składniki w smaczne i zdrowe potrawy. Warsztat to okazja, by spojrzeć na jedzenie oczami przyszłego mikrobiologa i zrozumieć, że nauka o mikroskopijnych organizmach to nie tylko laboratorium, ale także codzienność na naszym talerzu.

Mikroświat – zajęcia z mikroskopem elektronowym.

Koordynator: dr Piotr Jóźwiak (Katedra Zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii)

W ramach warsztatów uczestnicy poznają zasadę działania mikroskopu skaningowego (SEM) oraz dowiedzą się jak należy przygotować próbkę badawczą, by ta mogła być użyta w takim urządzeniu. W praktycznej części zajęć uczestnicy zapoznają się z możliwościami SEM – wykonają zdjęcia w dużych powiększeniach (do kilkudziesięciu tysięcy razy), będą mogli zrekonstruować oglądany obiekt w trójwymiarze oraz poznać skład pierwiastkowy badanej próbki. Każdy znajdzie dla siebie coś ciekawego do obserwacji – oko pszczoły, odnóże pająka, nasiona, liście, płytki krwi, pióro, ludzkie włosy i wiele innych.

Rak jajnika okiem mikroskopii fluorescencyjnej.

Koordynator: dr hab. Aneta Rogalska (Katedra Biofizyki Medycznej)

Uczniowie poznają historię hodowli in vitro (od laboratorium po kosmos). W trakcie warsztatów obejrzą kilka typów agresywnych raków jajnika. Podczas krótkiej prelekcji uczestnicy poznają zjawisko fluorescencji i jego zastosowania w badaniach komórki z wykorzystaniem technik mikroskopowych. Zajęcia mają na celu przedstawienie metod stosowanych w badaniach komórki. Uczniowie dzięki uczestnictwu w zajęciach zdobędą umiejętność rozpoznawania i analizy wybranych struktur wewnątrzkomórkowych na podstawi własnoręcznie wykonanych i zabarwionych preparatów na szkiełkach podstawowych, zapoznają się z morfologia komórek nowotworowych.

Roślina w probówce – biotechnologia in vitro od podstaw.

Koordynator: dr Aneta Gerszberg (Katedra Biotechnologii Molekularnej i Genetyki)

Warsztaty poświęcone kulturom in vitro roślin – jednej z kluczowych technologii wykorzystywanych we współczesnej biotechnologii. Uczestnicy zapoznają się z zasadami mikrorozmnażania roślin, przygotowywaniem pożywek oraz technikami pracy aseptycznej. Część praktyczna obejmuje samodzielne przenoszenie eksplantatów do pożywek w warunkach sterylnych z wykorzystaniem laminarów. Hodowle in vitro stanowią niezbędny etap w wielu procesach biotechnologicznych, w tym: w rozmnażaniu roślin na skalę przemysłową, w ochronie gatunków zagrożonych, oraz jako platforma do modyfikacji genetycznych, np. poprzez transformację roślin w warunkach kontrolowanych. Technika ta umożliwia precyzyjną manipulację materiałem roślinnym, co otwiera drogę do tworzenia roślin odpornych na choroby, suszę czy szkodniki, a także do produkcji roślin o zwiększonej wartości odżywczej. Warsztaty stanowią doskonałe wprowadzenie dla osób zainteresowanych biotechnologią, inżynierią genetyczną i nowoczesnymi metodami produkcji roślinnej.

MIKRObiologicznie bioTECHNOlogicznie.

Koordynator: mgr Aleksandra Tończyk (Katedra Mikrobiologii Przemysłowej i biotechnologii)

Czy mikroorganizmy mogą dla nas pracować? Odpowiedź brzmi: TAK! Od tysięcy lat ludzie – często nieświadomie – korzystali z ich niezwykłych możliwości. Dziś, dzięki biotechnologii, możemy świadomie „zatrudniać” bakterie, drożdże i grzyby strzępkowe w nowoczesnym przemyśle (nie tylko spożywczym!), czy rolnictwie. Spróbuj swoich sił w laboratorium mikrobiologicznym – sprawdź, jak wygląda praca z drobnoustrojami, poznaj dokładniej zawód biotechnologa i przyjrzyj się z bliska tym niewielkim organizmom o wielkim znaczeniu dla człowieka.

Czy Twój napój ma supermoce?

Koordynator: dr hab. Katarzyna Miłowska prof. UŁ (Katedra Biofizyki Ogólnej)

Podczas zajęć uczestnicy przeprowadzą analizę właściwości chemicznych wybranych soków i napojów. Wykorzystane zostaną proste metody badawcze, a zarazem wiarygodne techniki analityczne takie jak metody miareczkowania i spektrofotometryczne, które pozwolą na porównanie aktywności chemicznych różnych rodzajów napoi. Wyniki eksperymentów omówimy w kontekście wpływu na zdrowie i ich znaczenia w codziennej diecie.

Różnorodność komórek roślinnych w obiektywie.

Koordynator: mgr Mateusz Wróblewski (Katedra Cytofizjologii)

Uczestnicy warsztatów wyruszą w pasjonującą podróż po tajemniczym mikroświecie roślin. Uzbrojeni w specjalistyczny sprzęt laboratoryjny, podejmą się izolacji wybranych organów i tkanek roślinnych, by następnie przygotować z nich profesjonalne preparaty mikroskopowe. Przy pomocy odczynników chemicznych oraz odpowiednich technik cytologicznych ujawnią, niewidoczne dla nieuzbrojonego oka, ukryte struktury komórkowe, poddając je szczegółowej analizie w mikroskopie świetlnym i fluorescencyjnym. Warsztaty te pozwolą młodym badaczom odkryć bogactwo i różnorodność świata komórek, tkanek i organów roślinnych.

Kolor a odczyn, czyli cytryna do herbaty (i innych produktów) nie tylko dla smaku.

Kordynator: dr Mateusz Wala (Katedra Fizjologii i Biochemii Roślin)

Zajęcia będą się odbywać tylko w następujących terminach: 24.10.2025, 21.11.2025 oraz 12.12.2025.

Czemu herbata parzona w wodzie mineralnej jest taka ciemna? A może z cytryną będzie lepsza? Choć chlorofil jest najbardziej znanym barwnikiem roślinnym, to organizmy te zawierają dużo więcej grup związków barwnych. Nadają one roślinom określoną barwę, tworząc niejednokrotnie zachwycające wzory liści i kwiatów. Na co dzień barwniki pochodzenia roślinnego spotkać można równie często w kuchni, co ogrodzie. Buraki, borówki, cebula, herbata – to tylko niektóre przykłady pokarmów o intensywnym kolorze. Nie wszystkie jednak zachowują się tak samo w warunkach kwaśnych i zasadowych. Być może dlatego herbata parzona na wycieczce w góry nie wygląda tak samo jak w domu? W ramach warsztatów sprawdzimy jak odczyn wpływa na barwę roślin, które często znajdują się na naszym stole. W części praktycznej będzie okazja przetestować zachowanie barwników roślinnych w szerokim zakresie odczynu (pH) by przekonać się, że myląc sól z sodą czerwona kapusta może być nieco zielona, a sok z buraka „z zasady” staje się żółty. Następnie, wspólnie odkryjemy, dlaczego te kolory się zmieniają.

Prozdrowotna korzyść z soczystego „gryza”.

Kordynator: dr Marzena Wielanek (Katedra Fizjologii i Biochemii Roślin)

Zajęcia będą się odbywać tylko w następujących terminach: 23.01.2026, 20.02.2026 oraz 20.03.2026.

Reaktywne formy tlenu (RFT) powstają na skutek niecałkowitej, czyli jedno-, dwu- lub trójelektronowej redukcji cząsteczki tlenu, a także w wyniku wzbudzenia cząsteczki tlenu prowadzącego do przegrupowania elektronów. Głównym źródłem RFT w komórkach zwierząt i roślin jest łańcuch transportu elektronów w mitochondriach oraz w chloroplastach - pewna część elektronów „ucieka”. Powstawanie RFT jest zjawiskiem fizjologicznym, ale czynniki środowiskowe, w tym skażenie, powodują, że dochodzi do zaburzenia równowagi pomiędzy ich powstawaniem, a usuwaniem, czyli do stresu oksydacyjnego uszkadzającego komórki i przyspieszającego procesy starzenia, a w przypadku ludzi, leżącego u podłoża wielu chorób cywilizacyjnych. Ze stresem oksydacyjnym walczy zespół antyoksydantów nieenzymatycznych i enzymatycznych. Dla ludzi głównym źródłem antyoksydantów są owoce i warzywa. W ramach zajęć przeprowadzone zostaną pomiary tzw. całkowitego potencjału antyoksydacyjnego (CPA) w celu porównania efektywności działania wszystkich nieenzymatycznych antyoksydantów obecnych w wybranych produktach roślinnych (np. sokach świeżych i przetworzonych, naparach herbat, ziół, kawy, kombuczy, itp.).